|
Zarząd Główny Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce oraz oddziały stowarzyszenia w Dzierżoniowie, Legnicy i Wałbrzychu, organizują w dniach 14-15 listopada 2012 roku obchody 74. rocznicy Nocy Kryształowej - czyli pogromu Żydów w hitlerowskich Niemczech, w 1938 r.
Uroczystości odbędą się w dwóch miastach Dolnego Śląska – Legnicy i Wałbrzychu. Ich realizacja w tym kształcie jest możliwa, dzięki współpracy z polskimi instytucjami – Legnickim Centrum Kultury oraz Powiatową i Miejską Bibliotekę Publiczną w Wałbrzychu.
Celem organizatorów, poza upamiętnieniem rocznicy, jest także przywołanie fragmentu niemiecko-żydowskiej historii naszego regionu oraz przedstawienie relacji polsko-żydowskich już po 1945 roku.
– Noc Kryształowa uświadomiła europejskim Żydom, że ich byt jest poważnie zagrożony, ale nikt chyba nie przypuszczał, że nastąpi Zagłada i to na tak ogromną skalę – mówi Artur Hofman, przewodniczący Towarzystwa Społeczno - Kulturalnego Żydów w Polsce. I dodaje: – Naszym obowiązkiem jest pamięć o tej rocznicy, pomimo tego, że nie ma bezpośredniego związku z historią Polski i polskich Żydów. Dzień 9 listopada to także Międzynarodowy Dzień Walki z Faszyzmem i Antysemityzmem. Poprzez obchody tej rocznicy pragniemy zwrócić uwagę, do jakiego zła może doprowadzić nienawiść na tle rasowym i nietolerancja. Przy okazji pragniemy zaprezentować szerokiemu gronu odbiorców różne aspekty kultury żydowskiej, tak, aby mogli zapoznać się ze specyfiką naszej społeczności, w duchu wzajemnego poszanowania i zrozumienia. Dzisiejsza Polska jest krajem bardzo przychylnie nastawionym do Żydów, co nasza organizacja docenia i cieszy się z takich okoliczności.
PROGRAM OBCHODÓW W LEGNICY:
miejsce - Legnickie Centrum Kultury i klub Spiżarnia
czwartek, 15 listopada 2012 r.
16:30 – zapalenie zniczy w miejscu zburzonej synagogi przy ul. Piekarskiej
17:00 – powitanie gości przez Artura Hofmana (przewodniczącego TSKŻ) i Grzegorza Szczepaniaka (dyrektora LCK)
17:15 – prelekcja „Symbolika cmentarzy niemieckich Żydów na Dolnym Śląsku”, Piotr Piluk (TSKŻ Warszawa)
18:00 – projekcja filmu „Der jidyszer jiszuw in Niderszlezje (Osiedle żydowskie na Dolnym Śląsku)”, reż. Natan Gross i Jakub Rotbaum, prod. Kinor 1947
18:15 – wykład „Społeczność żydowska na Dolnym Śląsku w latach 1945-1989”, Tamara Włodarczyk (Uniwersytet Wrocławski)
19:00 – koncert pieśni żydowskich w wykonaniu Moniki Chrząstowskiej i Teresy Wrońskiej (Teatr Żydowski, Warszawa). Koncert odbędzie się w klubie Spiżarnia.
Zapraszamy Państwa do udziału w uroczystościach!Patronat honorowy nad obchodami rocznicowymi objęli: Aleksander Marek Skorupa – Wojewoda Dolnośląski, Rafał Jurkowlaniec – Marszałek Województwa Dolnośląskiego, Tadeusz Krzakowski – Prezydent Legnicy, Wojciech Murdzek – Prezydent Świdnicy, Roman Szełemej – Prezydent Wałbrzycha.
I jeszcze ciekawostka historyczna z dziejów legnickiej synagogi, zniszczonej przez hitlerowców w 1938 r. (źródło portal Liegnitz.pl):
W 1845 r. bankier Raphael Prausnitzer zakupił plac pod budowę synagogi, która miała zastąpić dom modlitwy znajdujący się przy Ritterstraße (ul. Rycerska). Prausnitzer udzielił gminie żydowskiej niskooprocentowanego kredytu na budowę w wysokości czterech tysięcy talarów. Kamień węgielny pod budowę synagogi położono 6 kwietnia 1846 r. Budynek świątyni znajdował się u zbiegu Bäckerstraβe i Synagogenstraße (Piekarskiej i Gwarnej). Wówczas ulica Piekarska dochodziła do dzisiejszej Dziennikarskiej, właśnie w tej części ulicy Piekarskiej znajdowała się synagoga. Usytuowano ją na terenie dawnych obwałowań.
Świątynię zbudowano w stylu bizantyjskim według projektu miejskiego radcy budowlanego Kirchnera. 16 maja 1847 r. została poświęcona przez rabina dr Sachsa z Berlina. Pierwszym rabinem gminy żydowskiej został Moritz Landsberg, który objął tę funkcję w dniu 21 października 1854 r.
Budynek synagogi w 1879 r. został powiększony i przebudowany, a w 1883 r. w jej wnętrzu zamontowano organy. Podczas „nocy kryształowej” z 9 na 10 listopada 1938 r. budynek synagogi został podpalony. Obecnie na miejscu dawnej żydowskiej świątyni mieści się bank BZ WBK.
fot: euroislam.pl
|
